Araling Panlipunan

PAMAHALAAN
ESTADO
- komunidad ng maraming taong nakatira sa isang tiyak na lugar na may organisado at malayang
pamahalaang kinikilala at nakagawiang sundin
- isang legal na konsepto
- nakabatay ditto ang pagkakatatag at pagkakakilanlan ng mga bansa
- binubuo ng maraming nasyon

NASYON
- etymology
- pagkakahawig sa kanilang wika at mga Gawain
- konsepto ng lahi
- binubuo ng maraming estado

PINAGMULAN NG ESTADO
• BANAL NA PAGLIKHA
-Ang lahat ng pag-uutos ng hari ay tinatanggap ng mga mamamayan bilang utos ng Diyos
• KASUNDUANG PANLIPUNAN
- Kinakailangan ang estado upang maiwasan ang kaguluhan sa lipunan
• PAGGAMIT NG LAKAS
- Pananaw na karapatan ng malalakas na pamunuan ang mahihina

ELEMENTO
1) MAMAMAYAN
-Taong naninirahan sa loob ng estado
2) TERITORYO
-Tiyak na lugar sa daigdig kung saan naninirahan ang mga mamamayan
3) PAMAHALAAN
-Instrumentong nagpapahayag o nagsasagawa ng pag-uutos ng estado
4) SOBERANYA
- Kapangyarihang pasunurin sa pag-uutos at malayang makapagdesisyon


PINAGMULAN NG KAPANGYARIHAN
 Legal na soberanya – pinagmumulan ng desisyon
 Pulitikal na soberanya – likuran ng nadedesisyon

PANANAW NG SAKOP
 Soberanyang panloob – pasunurin ang kautusan sa loob ng bansa
 Soberanyang panlabas – pakikipagrelasyon ng isang estado sa kapwa-estado

KAPANGYARIHAN NG ESTADO
1. POLICE POWER
-Karapatan ng pamahalaan na supilin ang ilan sa mga karapatan ng tao para sa makabubuti sa nakakarami
2. EMINENT DOMAIN
-Kunin ang pribadong pag-aaring lupain ng isang mamamayan para sa proyekto
3. PAGBUBUWIS
-Mangulekta ng kontribusyo

PAMAHALAAN
 pamahala – “pagdadala ng responsibilidad”
 government – gubernare “kontrolin”
 nagpapahayag at nagsasagawa ng mga pag-uutos
 namamahala sa kapakanan ng mga mamamayan
 itinatag sa pamamagitan ng mga probisyon ng saligang-batas
 nangangalaga sa panloob at panlabas na kaayusan ng estado
 nagsusulong ng ikauunlad ng buhay at ng lipunan
 kinatawan ng estado

TUNGKULIN NG PAMAHALAAN
- CONSTITUENT – lubhang napakahalagang gawain
- MINISTRANT – hindi lubhang mahalaga ng gawain

URI NG PAMAHALAAN
 MONARKIYA – monarko
 ARISTROKRASYA – iilang makapanyarihang tao
 DEMOKRASYA – mamamayan
 PRESIDENTIAL – pangulong halal
 PARLIAMENTARY – lehislatura at ang posisyonng pangulo ay simboliko lamang
 UNITARY – iisang pinagbuklod na organisasyong namumuno
 FEDERAL – sumusunod sa iisang pambansang pamahalaan
 BUREAUCRATIC – serbisyong publiko
 POPULAR – taong halal sa loob ng itinakdang panahon
 CIVIL – sibilyan
 MILITARY – militar
 CONSTITUTIONAL – naaayon sa pag-uutos ng saligang-batas
 DESPOTIC – walang batas ang pumipigil
 HEREDITARY – mana sa mga ninuno
 ELECTIVE – isang halalan ng mga kabilang sa mga manghahalal
 REPUBLICAN – direkta o di-direktang pamamaraan ang pamumuno
 DE JURE – naitatag ayon sa saligang batas
 DE FACTO – hindi naitatag ayon sa saligang batas